Alkaline electrodes
الکترود قلیایی
در این متن قصد داریم مشخصات الکترودهای قلیایی را بررسی کنیم. سوال این است الکترود قلیایی چیست؟ فلز جوش حاصل از آن چه مشخصاتی دارد؟ کیفیت سرباره حاصل از این الکترود دارای چه ویژگی هایی است؟ با مطالعه مطالب پیش رو، آگاهی بهتری از این الکترودهای قلیایی نصیبتان خواهد شد.
الکترودهای با پوشش قلیایی یکی از متداول ترین و پرکاربردترین الکترودهای مورد مصرف در فرایند جوشکاری با قوس الکتریکی به روش جوشکاری با الکترود دستی SMAW / MMA می باشد. این پوشش شامل ترکیباتی نظیر: فلورید کلسیم، کربنات کلسیم و کربنات منیزیم است. الکترودهای قلیایی دارای برتری هایی نسبت به سایر انواع الکترودها هستند که ظاهر مناسب، خواص مکانیکی، کیفیت مطلوب و خوب از آن جمله اند. در ادامه یا یررسی بیشتر مشخصات اصلی این گروه از الکترودها بیشتر بااین الکترود آشنا خواهیم شد.
اطلاعات تکمیلی الکترودهای قلیایی
از محاسن مهم این نوع الکترود، خارج نمودن ناخالصی هایی مانند گوگرد و فسفر از فلز جوش است که می تواند اثرات مخربی بر خواص اتصال با جوشکاری داشته باشد. بخشی از این نوع پوشش با این عناصر ترکیب شده و به وسیله ایجاد سرباره آنها را از حوضچه جوش خارج می نماید.
قسمت عمده ای از روپوش الکترود بدلیل حرارت قوس سوخته و تولید دی اکسید کربن و منواکسید کربن نموده که به عنوان گاز محافظ از جوشکاری عمل می نمایند.
بخشی از پوشش قلیایی الکترودها نیز قابلیت اکسیژن زدایی داشته و به همین دلیل میزان اکسیژن موجود در فلز جوش را کاهش می یابد. آنها اغلب ترکیبی از آلیاژهای آهن دار مانند منیزیم – آهن و تیتانیوم – آهن میباشند.
پوشش قلیایی احتیاجی به رطوبت جهت پایداری قوس ندارند. این دلیلی ست که باعث کاهش احتمال رخداد ترک خوردگی سرد یا هیدروژنی (HIC) در قطعات جوشکاری شده با این مدل از الکترودها می شود. الکترودهای قلیایی را قبل از مصرف، جهت حصول اطمینان از سطح رطوبت حداقلی شان، تحت بازپخت مجدد در کوره های کارگاهی یا آون قرار می گیرند.
از آنجا که سرباره الکترودهای قلیایی چسبناک بوده و جدایش آن از فلز جوش مقداری مشکل است، اما همچنان موجب می شود تا الکترودهای قلیایی، جهت جوشکاری در پوزیشن های مختلف مناسب باشند. برخی از انواع الکترودهای قلیایی حتی جهت موقعیت جوشکاری عمودی به پایین نیز استفاده میشوند.
برخی از عناصر پوشش های قلیایی مانند ترکیبات آلکالین اضافه شده اند تا جوشی با کیفیت و با خواص مکانیکی قابل قبولی ایجاد نمایند. الکترودهای دارای پوشش قلیایی معمولا برای کاربردهایی استفاده می شوند که میبایست تحت تست های تصویربرداری با اشعه Radiography Testing – RT و یا تست فراصوت Ultrasonic Testing – UT قرار میگیرند. از قبیل مخازن تحت فشار، مبدل های حرارتی و… .
الکترودهای با پوشش قلیایی برعکس پوشش های سلولزی امکان ایجاد چقرمگی (ضربه پذیری) بالا حتی در دماهای بسیار پایین و نرخ رسوب فلز جوش عاری از مواد ناخالصی را امکانپذیر میسازند.
فولادهای ساده کربنی و همچنین فولادهای کم آلیاژ با استحکام بالا، ترک خوردگی سرد یا هیدروژنی یکی از بزرگترین چالش ها بوده که احتمال رخداد آن وابسته به میزان منابع هیدروژن موجود در محل جوشکاری شده است. برخلاف پوششهای سلولزی، میزان هیدروژن موجود در الکترودهای های قلیایی بسیار ناچیز بوده و دلیلی است تا این نوع الکترودها برای اتصال و جوشکاری فولادهای مستعد به ترک خوردگی سرد یا هیدروژنی بسیار مناسب باشند.
حساسیت الکترودهای با پوشش قلیایی به نم و رطوبت باعث میشود تا حتی در حمل و نقل ، دپو و نگهداری آنها سخت گیری هایی با منظورجلوگیری از جذب رطوبت در آنها صورت گیرد. آن دسته از الکترودها که شامل پوشش های قلیایی هستند میبایست قبل از مصرف بازپخت شده تا از حداقل بودن میزان هیدروژن موجود در پوشش آنها اطمینان حاصل شود. امروزه بسته بندی این دسته از الکترودها را بوسیله تخلیه کامل هوای موجود در بسته بندی آنها یا بعبارتی وکیوم پک شده و می توان به محض خارج نمودن از بسته بندی و بدون نیاز به بازپخت مورد استفاده قرار گیرند.
با افزودن پودر آهن به انواع پوشش این نوع الکترودها از جمله پوشش های قلیایی، قابلیت و همچنین نرخ رسوب مواد پرکننده افزایش میابد. بطور معمول زدودن سرباره حاصل از پوشش های قلیایی مقداری مشکل ساز میباشد اما برای پوشش های قلیایی حاوی ترکیبات پودر آهن، حذف سرباره به راحتی انجام می گیرد.
الکترودهای قلیایی در قیاس با دیگر الکترودها از محافظت گازی کمتری برخوردار است و لذا احتمال بروز تخلخل در کاری با این نوع الکترودها زیاد است. ممانعت از بروز این عیب، نیازمند مهارت بالای جوشکار در حرکت الکترود و پائین نگاه داشتن طول قوس میباشد.
دیگر الکترود های دویچ:
الکترود ضد سایش ، الکترود استیل ، الکترود برشکاری ، الکترود چدن